Tarım Arazilerinde Oluşan Fay Yarıkları Bilim Adamlarınca Mercek Altında Haberi

Kahramanmaraş merkezli depremlerde oluşan devasa
yarıklar, 6 Şubat’taki “asrın felaketi”nin yıkıcı etkisinin en iyi
görülebildiği yerler arasında bulunuyor.

Kahramanmaraş
merkezli 6 Şubat 2023’te meydana gelen 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki
depremlerin ardından 11 ilde ev ve iş yerlerinin yıkılmasının yanı sıra
bazı kentlerde tarım arazilerinde de yarıklar oluştu.

Depremlerde Hatay, Malatya ve Kahramanmaraş’ta oluşan yarıklar adeta 6 Şubat’taki depremlerin simgesi haline geldi.

Büyük
yıkıma yol açan depremin etkisinin en iyi görülebildiği yarıklar, uzun
süre araştırma yapan yerli ve yabancı bilim insanlarının yanı sıra
vatandaşların da ilgisini çekti.

Türkiye Diri
Faylarının Paleosismolojik Özelliklerinin Belirlenmesi Araştırma
Platformunca yürütülen proje kapsamında, bilim ekibi yarıkların oluştuğu
alanlarda incelemelerde bulundu.

Hatay’ın üç ilçesinde zeytin bahçelerinde yarıklar oluştu

Depremden
en fazla etkilenen illerden Hatay’da da Altınözü ilçesine bağlı Tepehan
Mahallesi’ndeki zeytin bahçesinde, 400 metre uzunluğunda, 200 metre
genişliğinde ve 50 metre derinliğinde yarık oluştu.

Defne ilçesi Çınarlı Mahallesi ile Samandağ ilçesi Çubuklu Mahallesi’nde de zeytinlik alanlarda yarıklar meydana geldi.

Hatay’da
arazilerini yeniden tarıma kazandırmak isteyen bazı kişilerin oluşan
yarıkların bir kısmına zeytin fidanı diktikleri görüldü.

Malatya’da 2-10 metre derinliğinde yarıklar oluştu

Malatya’nın
Doğanşehir ilçesinde de depremlerde tarım arazileri ve kullanılmayan
alanlarda 2 ila 10 metre derinliğinde yarıklar meydana geldi.

Eskiköy Mahallesi’ndeki bazı evlerin yakınında da yarık ve çökmeler oldu.

Malatya’da da bazı afetzedeler, tarım arazilerini yeniden kullanabilmek için yarıkları kapattı.

Kahramanmaraş’ta yerleşim bölgelerindeki yarıklar onarıldı

Depremin merkez üssü Kahramanmaraş’ta da yüzey kırıkları, kayma ve çökmeler meydana geldi.

Dulkadiroğlu,
Onikişubat, Elbistan, Afşin, Göksun, Türkoğlu ve Pazarcık ilçeleri
başta olmak üzere kentin birçok noktasındaki yerleşim bölgelerinde
meydana gelen yüzey kırıkları, kaymalar ve çökmüş alanlar onarılırken
kırsal alandakilerin ise ilk günkü gibi durduğu görüldü.

Prof. Dr. Sözbilir: “Çatlağı kendi kafanıza göre doldurmayın”

Dokuz
Eylül Üniversitesi (DEÜ) Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi (DAUM)
Müdürü ve Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim
Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, AA muhabirine, ilk depremde Adıyaman ile
Hatay arasında 350, ikinci depremde ise Doğanşehir-Nurhak-Göksun
arasındaki bölgede 150 kilometre uzunluğunda bir yüzey kırığı meydana
geldiğini söyledi.


Fayın yeryüzünü parçaladığını
anlatan Sözbilir, bu parçalanma boyunca birçok yerde kırık, çatlak ve
derin yarıkların meydana geldiğini belirtti.

Sözbilir, dolgu çalışmalarının yetkili kurum ve belediyelerce yapılması gerektiğini vurgulayarak, şöyle devam etti:


“Fay
bir daha çalıştığı zaman yine aynı yerden çalışacak. Biz belgelemek
için onları çizeriz, insanlar oralarda tekrar yapılaşmaya gitmesinler
diye. Bir fay boyunca oluşan çatlaklığı doldurunca, fayla ilgili tehlike
değişik bir aşamaya geçmez. Ama bilim insanlarının görmesi gereken
yapıları örtmüş olursunuz. Onları siz kendi kafanıza göre değil de
ilgili resmi kurum ve kuruluşların o fayları doldurması gerekiyor.
Heyelanlı bir bölgede insanların doğrudan müdahalesi doğru değil. İşin
uzmanlarının gelerek heyelanlı bölgeyi rehabilitasyona sokması
gerekiyor.”

Sözbilir, dirençli ve sağlıklı
kentler oluşturabilmek için doğal afet eksenli kentleşme modelinin
benimsenmesi gerektiğinin altını çizdi. 


“Bize 6 Şubat’ı hatırlatıyor”

Malatya’nın
Doğanşehir ilçesine bağlı Eskiköy Mahallesi Muhtarı Yasemin Şahin de
depremde mahallerinde oluşan derin yarıkların felaketin etkisini
gösterdiğini söyledi.


Bölgede oluşan yarıklar üzerinde birçok inceleme yapıldığını anlatan Şahin, şöyle devam etti:


“Artık
bunları görmek istemiyoruz ve bize 6 Şubat’ı hatırlatıyor. Bilimsel
çalışmalar tamamlandıysa bunların kapatılmasını istiyoruz. Bunları bir
kısmı tarım arazilerine geldiği için köylü kendi imkanıyla kapattı.
Yollarda da aynı sorun vardı, geçişleri engellediği için oralar yapıldı.
Kullanılmayan alanlarda bunlar hala var zaman aşımından dolayı ve
yağışlardan dolayı bunların bazı yerleri kapandı. Eğer bir çalışma
yapılırsa bundan memnun olacağız, hem yüreğimizden hem de gözümüzün
önünden izleri silmek istiyoruz.” 


Mahalle sakinlerinden Hüseyin Canpolat da 6 Şubat’ı hatırlatan yarıkların bir an önce kapatılmasını istediklerini kaydetti.

Muhabir: Mehmet Bayrak,Ahmet Turhan Altay,Okan Coşkun,İzzet Mazı,Gökhan Çalı,Eren Bozkurt