CENEVRE (AA) – KDC Başbakanı Suminwa, Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Konseyi’nin 58. Oturumuna katılmak üzere bulunduğu Cenevre’de AA muhabirinin sorularını yanıtladı.
Yılbaşından bu yana KDC’nin doğusunda güvenlik güçleri ile isyancı grup 23 Mart Hareketi (M23) arasında devam eden çatışmalara ilişkin değerlendirmede bulunan Suminwa, sahada sadece M23 olarak bilinen isyancıların değil onlarla bağlantılı silahlı grupların da olduğunu söyledi.
Suminwa, “Sahada belli bir statüko hali var çünkü kentler, uluslararası kurallara saygı duyulmadan işgal edildi ve KDC’nin toprak bütünlüğü ihlal edildi. Şu an için bu bölgelerde, Goma ve Bukavu ve diğer işgal altındaki yerlerde hala bulunuyorlar. Ancak şu anda aldığımız bilgilere göre, silahlı gruplara dahil etmek için okul ve enstitülerde öğrenciler arandığını ve özellikle gençlere yönelik bir dizi suikast yapıldığını gözlemliyoruz.” diye konuştu.
M23’ün daha fazla KDC toprağını kontrol altına almasının bölgesel bir savaşı tetikleyip tetiklemeyeceğine ilişkin soruya ise Suminwa, böyle bir tehlikenin “kesinlikle” olduğu yanıtını verdi.
Suminwa, “KDC’nin coğrafi bağlamını anlamak gerekiyor. 9 komşu ülkemiz var, ülkemizin doğusunda Uganda, Ruanda, Sudan ve Burundi bulunuyor. M23 ve bağlantılı silahlı gruplar yalnızca sınırda ve bizim için risk teşkil etmiyor, bu güçler komşu ülkeler için de istikrarsızlık riski teşkil ediyor.” ifadelerini kullandı.
KDC Başbakanı Suminwa, KDC’nin toprak bütünlüğünü tehdit eden bu sorunun “zamanında çözülmemesi halinde” bütün bölgenin istikrarını tehlikeye atabileceğini vurguladı.
“KDC olarak çatışmaların durmasını istiyoruz”
Suminwa, M23’ün saldırılarını durdurması için bölgesel ve uluslararası düzeyde BM öncülüğünde kararlar alındığını ve bu kararların “acil ateşkes sağlanması, Ruandalı birliklerin geri çekilmesi, sivillerin bakımını sağlayabilmek için insani yardım koridorunun açılması ve M23 tarafından alınan yerlerin güvenliğinin sağlanması” yönünde olduğunu hatırlattı.
Bütün bu kararların sahada etkin bir şekilde uygulanmasının geciktiğini belirten Suminwa ABD, İngiltere ve Avrupa Birliği (AB) Komisyonu ile uygulanabilecek yaptırımlar konusunda görüştüklerini ve bu yaptırımların çatışmaların engellenmesi için “bir baskı aracı” olabileceğine işaret etti.
Suminwa “KDC olarak çatışmaların durmasını istiyoruz. Zorunlu olarak aynı zamanda bütün bu kararların sahada etkili olması gerekir. Diyaloğa devam etmeye hazırız.” şeklinde konuşarak, komşu ülkelerle müzakerelere başladıklarını dile getirdi.
KDC Başbakanı Suminwa, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, “Büyük Göller bölgesinde istikrar ve barışa katkı sağlayacak bu meselenin çözümü konusunda her iki tarafın da arzu etmeleri halinde biz de Türkiye olarak her türlü desteği vermeye hazırız.” açıklamasını da memnuniyetle karşıladı.
Suminwa, “Bence bu övgüye değer bir girişim olabilir çünkü dediğimiz gibi biz barıştan yanayız ve her türlü arabuluculuk girişimi önemli. Eğer bugün Cumhurbaşkanı Erdoğan bu arabuluculuk teklifini yapma niyetindeyse neden olmasın?” dedi.
KDC’deki çatışmalar
KDC’nin doğusundaki çatışmalar nedeniyle yılbaşından bu yana 500 binden fazla kişi yerinden oldu.
BM, Goma şehrinin kontrolü için çıkan çatışmalarda hayatını kaybedenlerin sayısının 3 bine yaklaştığını bildirdi.
Bölgedeki birçok köy ve kasabayı kontrolüne alan M23, ocak sonunda Kuzey-Kivu eyaletinin başkenti Goma’yı ele geçirmişti.
BM ve KDC’nin, M23’e destek vermekle suçladığı Ruanda ise iddiaları reddediyor.
KDC’nin doğusunda güvenliği sağlamak amacıyla bölge ülkeleri tarafından 23 Mart 2009’da imzalanan barış anlaşmasının bozulmasıyla “23 Mart Hareketi” adı altında ortaya çıkan grup, “M23” şeklinde anılmaya başlanmıştı.
M23, büyük ölçüde Ruanda Devlet Başkanı Paul Kagame’nin de kabilesi olan Tutsilerden oluşuyor.
Muhabir: Muhammet İkbal Arslan,Şeyma Yiğit
