Fidan, Gürcistan Dışişleri Bakanı Maka Botchorishvili ile Dışişleri Bakanlığındaki görüşmesinin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında konuştu.
Bölgedeki barış ve istikrarın önündeki en büyük engelin, İsrail’in bölgesel düzeydeki saldırganlığı ve Filistin’de yaşananlar olduğunu belirten Fidan, “(İsrail Başbakanı Binyamin) Netanyahu’nun Suriye ile ilgili son söylemleri İsrail’in barıştan yana olmadığını açıkça göstermektedir. İsrail, güvenliğin tesisi kisvesi altında sürdürdüğü bölgesel yayılmacılığa son vermelidir.” ifadelerini kullandı.
Fidan, küresel savaşların ve krizlerin tamamında barış ve adaleti hedeflemeleri gerektiğini vurgulayarak bazı ihtilafları çözmeye çalışırken diğer savaşlara göz yummanın, hukuka da insanlık değerlerine de aykırı olduğunun altını çizdi.
Bakan Fidan, bu çerçevede İsrail’in bölgeyi istikrarsızlığa sürüklemeye yönelik eylemlerine karşı net bir duruş sergilenmesi gerektiğini vurguladı.
Suriye’deki gelişmeleri de yakından takip ettiklerine işaret eden Fidan, dün tamamlanan Ulusal Diyalog Konferansı’nın Suriye’ye ve Suriye halkına hayırlı olmasını diledi.
“Suriye’de geçiş süreci kapsayıcı olmalı ve ayrılıkçılığa geçit vermemeli”
Dışişleri Bakanı Fidan, Türkiye’nin, her zaman Suriye’nin geleceğinin Suriye halkı tarafından belirlenmesi gerektiğini savunduğuna dikkati çekerek “Ulusal Diyalog Konferansı’nın düzenlenmesini, Suriye halkının geleceğine sahip çıkma çabasının önemli bir parçası olarak görüyoruz. Konferansın, Suriye’de geçiş sürecinin kapsayıcı bir şekilde sürdürülmesine, devlet kurumlarının birlik ve beraberlik anlayışıyla tesis edilmesine ve Suriye halkının ortak müreffeh geleceğine katkı vereceğini düşünüyoruz. Siyasi geçiş sürecinin sonraki adımlarının da kapsayıcı olmasını ve ayrılıkçı hareketlere geçit vermeyen bir şekilde hayata geçirilmesini bekliyoruz.” diye konuştu.
Rusya-Ukrayna Savaşı’nın sonlandırılmasına ilişkin görüşmelere dair basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Fidan, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ve Türkiye’nin, savaşın başından bu yana tutumunun bir an önce bu yok edici savaşın durması yönünde olduğunu ifade etti.
Fidan, bu konuda hem stratejik hem taktik düzeyde girişim, çalışma ve temasların olduğunu ancak taraflar arasında bugüne kadar bir mesafe katedilemediğini aktararak bugün itibarıyla yeni ABD yönetimiyle yeni bir dinamiğin başladığını söyledi.
Halihazırda ilgili taraflar arasında dolaylı görüşme trafiği olduğuna işaret eden Fidan, bütün aktörlerin birbiriyle konuştuğunu belirtti.
Hakan Fidan, muhtemel bir ateşkes anlaşmasının şartlarının ve devamlılığının nasıl mümkün olacağının, bu ateşkes anlaşmasının bir barış anlaşmasına dönüp dönemeyeceğinin, döndüğü takdirde bunun şartlarının ne olabileceğinin ve savaş bir ateşkesle durdurduğu zaman bunun devamlılığını sağlayacak güvenlik garantilerinin ne olacağı üzerine yoğun bir temas trafiği yürütüldüğünü aktardı.
“Türkiye Rusya-Ukrayna Savaşı’nın sonlanmasında önemli roller oynayacak”
Bu konuda Türkiye’nin rolüne ilişkin Bakan Fidan, “Türkiye, bölgenin güçlü ve önemli bir ülkesi. Barışın hayata geçirilmesinde, devamlılığında, ateşkesin muhafazasında muhakkak önemli roller oynayacaktır. Bu yönde Türkiye’nin büyük bir potansiyeli var.” ifadelerini kullandı.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Türkiye’nin 16 senedir Gürcistan’ın bir numaralı ticaret ortağı olduğunu belirterek, “Her iki ülke, Hazar’ın enerji kaynaklarının dünya ve Avrupa pazarlarına ulaştırılmasında kilit önem taşımaktadır.” dedi.
Fidan, 26 Ekim 2024’teki seçimlerin ardından kurulan yeni Gürcistan hükümetine başarılar diledi ve Botchorishvili’yi de yeni görevinden dolayı tebrik etti.
Azerbaycan’ın Hocalı şehrinde 33 yıl önce katledilen, yaralanan, esir alınan ve kaybolan Azerbaycanlıları anan Fidan, “Bu acıyı halen kalbimizde taşıyoruz. Hayatını kaybedenler için Allah’tan rahmet diliyor, can Azerbaycan halkına taziyelerimi sunuyorum.” diye konuştu.
Türk dış politikasının temel unsurlarından birinin bölgesel sahiplenme anlayışıyla hareket etmek ve komşu ülkelerle ilişkileri en iyi seviyeye çıkarmak olduğunu belirten Fidan, çevredeki ülkelerin daha müreffeh ve güvenli olmasını istediklerini, bu sayede de Türkiye’nin refahının ve güvenliğinin artacağını dile getirdi.
Fidan, Gürcistan’ın, bu vizyonu birlikte hayata geçirmeyi başardıkları önemli bir stratejik ortak olduğunu vurgulayarak, senelerdir her alanda çok yakın bir işbirliği içinde bulunulduğunu ifade etti.
Bu çabalar sayesinde her iki ülkenin de yararına olan örnek nitelikte bir komşuluk ilişkisi tesis ettiklerini dile getiren Fidan, bu konuda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da büyük bir hassasiyeti bulunduğunu söyledi.
“İki ülke, enerji kaynaklarının dünya ve Avrupa pazarına ulaştırılmasında kilit önemde”
Fidan, Türkiye ve Gürcistan’ın bölgesel barış, istikrar ve refah içinde güçlerini birleştirdiğini belirterek, “Her iki ülke, Hazar’ın enerji kaynaklarının dünya ve Avrupa pazarlarına ulaştırılmasında kilit önem taşımaktadır.” dedi.
Uzun senelerdir Bakü-Tiflis-Ceyhan petrol boru hattı ve Bakü-Tiflis-Erzurum Doğal Gaz Boru Hattı’yla enerji güvenliğine katkı sağladıklarını aktaran Fidan, Gürcistan ile işbirliğini üçlü ve dörtlü formatlarda somut projelere dönüştürmeye çalıştıklarını ifade etti.
Fidan, kapsamlı görüşmeler yaptıklarını kaydederek, ilişkileri daha da derinleştirme konusunda yeni Gürcistan hükümetiyle aynı kararlılığı taşıdıklarını memnuniyetle bir kez daha gördüklerini söyledi.
“Türkiye, Gürcistan’ın 16 senedir bir numaralı ticaret ortağı”
Fidan, iki ülke arasındaki ticari ilişkilere dair, “Türkiye, Gürcistan’ın 16 senedir bir numaralı ticaret ortağı konumundadır. Geçtiğimiz yıl ticaret hacmimiz 3 milyar doları aşmıştı. Bu rakamı 5 milyar dolara çıkarmak üzere çalışmalarımız devam etmekte. Gürcistan’daki Türk yatırımlarının da artması için çaba harcıyoruz. Hazar Geçişli Doğu-Batı Orta Koridor, doğu-batı bağlantısallığında önemli bir unsur. Bu bağlamda Orta Koridor’un belkemiği olan Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu’nun tam kapasite çalışmasına büyük önem veriyoruz. Bu konuyu değerli meslektaşımla da ayrıca konuştum.” ifadelerini kullandı.
Savunma sanayisi ve askeri alanda işbirliğini de ele aldıklarını aktaran Fidan, hem ikili hem de NATO kapsamında yürütülen mevcut projelerin ne şekilde ilerleyebileceğini değerlendirdiklerini anlattı.
Fidan, Gürcistan’ın toprak bütünlüğüne tehdit teşkil edebilecek gelişmelere ilişkin Türkiye’nin tutumunun açık ve net olduğunun altını çizerek, “Gürcistan’ın Abhazya ve Güney Osetya ihtilaflarının barışçıl çözümüne yönelik ortaya koyduğu iradeyi takdir ediyoruz. Gürcistan’ın toprak bütünlüğü ve egemenliğine verdiğimiz güçlü desteği kararlılıkla sürdüreceğiz.” diye konuştu.
Bakan Fidan, Ahıska Türkleri’nin 80 yıl önce ana vatanlarından zorla sürgün edildiğini anımsatarak, Ahıska Türkleri’nin Gürcistan’a geri dönüşleri için gereken desteği vermeye hazır olduklarını söyledi.
Rusya-Ukrayna Savaşı’nın 3’üncü yılını geride bıraktığına işaret eden Fidan, “Bu savaşın artık daha fazla yıkıma ve kayba yol açmadan bir an önce sona ermesini arzu ediyoruz.” dedi.
Fidan, Türkiye’nin barışa ulaşılabilmesi için iki tarafın da dahil olduğu girişimleri savaşın başından bu yana desteklediğini vurgulayarak, Türkiye’nin görüşmelere ev sahipliği yapmak dahil barış çabalarına her türlü desteği vermeye hazır olduğunu yineledi.
Rusya-Ukrayna Savaşı’nda ateşkes için görüşmeler sürüyor
Bakan Fidan, konuşmasının ardından bir basın mensubunun sorusunu yanıtladı.
Ateşkesin sağlanması ve muhafaza edilmesi konusunda çeşitli tarafların temasları bulunduğuna dikkati çeken Fidan, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, NATO Genel Sekreteri Mark Rutte ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile görüştüğünü dile getirdi.
Fidan, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, ABD’nin Ukrayna ve Rusya Özel Temsilcisi Keith Kellogg’un yanı sıra Ukraynalı ve Avrupalı temsilcilerle temasa geçildiğini belirtti, Ateşkesin sağlanması konusunda herkesin hemfikir olduğunu söyleyen Fidan, “Tabii bunun taraflar tarafından kabul edilmesi önemli.” dedi.
Türkiye’nin ateşkesin hayata geçmesi ve devam edebilmesi için ne katkı sunabileceği konusunda görüşmelerin devam ettiğini bildiren Fidan, “Bütün bu değerlendirmelerimizi Cumhurbaşkanımıza arz ettikten sonra Türkiye’nin muhtemel katkıları yönünde bir karar verilecektir.” ifadesini kullandı.
“Daha fazla işbirliğine imkan tanıyan çok büyük bir potansiyel var”
Fidan, Türkiye ile Gürcistan arasında devam eden önemli projelere ilişkin konuşarak, Türkiye, Azerbaycan ve Gürcistan’ın stratejik bir ilişki çerçevesinde önemli projeleri hayata geçirdiğini hatırlattı.
Enerji ve ulaştırma alanında şu anda üç ülkenin katkılarıyla hayata geçen aktif projeler olduğunu belirten Fidan, bunların bölgedeki refahı artırmada, barışı tesis etme ve sürdürmede önemli olduğunu vurguladı.
Bakan Fidan, “Hazar’ın enerji kaynaklarının dünya ve Avrupa pazarlarına ulaştırılması, Karadeniz’deki işbirliğimiz, bunların hepsi fevkalade önemli stratejik alanlar. Hayata geçirdiğimiz projeler, daha sonra hayata geçireceğimiz projelerle kıyaslandığında az olan miktarlar. Daha fazla işbirliğine imkan tanıyan çok büyük bir potansiyel var ortada.” değerlendirmesini yaptı.
Bu potansiyeli Azerbaycan, Türkiye ve Gürcistan’ın iradesiyle daha çok hayata geçireceklerini aktaran Fidan, “Bu örnek işbirliğimizi umarım diğer bölge ülkeleri de kendilerine model olarak alırlar ve bize katılırlar.” diye konuştu.
Botchorishvili: Türkiye, Gürcistan’ın özel dostudur
Gürcistan Dışişleri Bakanı Maka Botchorishvili de Dışişleri Bakanı olarak Ankara’ya ilk kez resmi temaslarda bulunmak üzere gelmekten dolayı memnuniyet duyduğunu ifade ederek, “Türkiye, Gürcistan’ın özel dostudur.” dedi.
Bakan Fidan’ı Gürcistan’a davet eden Botchorishvili, Ankara’daki görüşmelerin, iki ülke arasındaki mevcut ilişkileri daha da ileriye taşımak için bir fırsat olduğunu söyledi.
Botchorishvili, Gürcistan’ın toprak bütünlüğüne verdiği desteklerinden dolayı Türkiye’ye teşekkür ederek, Türkiye’nin desteğinin ülkeler arasındaki ilişkileri daha da güçlendirdiğini vurgulayarak, “Bu iki ülke arasındaki son derece örnek bir komşuluk ilişkisidir.” ifadelerini kullandı.
Fidan ile son derece olumlu görüşme gerçekleştirdiğini aktaran Botchorishvili, “Tabii ki Türkiye’yi son derece önemli ve bölgede lider ülke olarak görüyoruz, bu şekilde değerlendiriyoruz.” diye konuştu.
Botchorishvili, ikili görüşmede, bölgede barış ve refahı tesis edebilecek ilkeleri de içeren birçok önemli konuyu ele aldıklarını dile getirerek, “Bu anlamda sizin görüşleriniz benim için son derece önemlidir.” ifadelerini kullandı.
Türkiye, Gürcistan ile Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki ilişkilerin farklı formatlar içerisinde geliştirilmesinin önemli olduğuna dikkati çeken Botchorishvili, şunları kaydetti:
“Çünkü, on yıllar boyunca farklı formatlarda geliştirilmiş olan ilişkiler birçok farklı ve yararlı projenin geliştirilmesini mümkün kıldı. Sizin yardımınızla bu projelerin ve faaliyetlerin gelecekte de devam edebilmesini ümit ediyorum.”
“Gürcistan’ın NATO’ya entegrasyonunda Türkiye’nin desteğine ihtiyacımız var” vurgusu
Botchorishvili, Gürcistan’ın NATO ile entegrasyonu sürecinde Türkiye’nin desteğinin devam etmesine ihtiyaç duyduklarını vurguladı.
Türkiye’nin Gürcistan’ın en büyük ticaret ortağı olduğunu ifade eden Botchorishvili, ikili ticaret ilişkilerini genişletmek için ortada oldukça fazla imkanın olduğunu kaydetti.
Botchorishvili, Türkiye ile Gürcistan’ın birçok ortak projede yer aldığını ifade ederek, Orta Koridor projesinin önemine değindi ve Gürcistan’ın bu projenin geliştirilmesi yönünde çaba sarf etmeye devam ettiğini aktardı.
İki ülkenin ortak olarak gerçekleştirdiği projelerin sadece bölgesel değil küresel öneme sahip olduğunu belirten Botchorishvili, Gürcistan’ın Kafkasya bölgesinde barışın sürdürülmesine destek verdiğini, ortak projelerin buna da katkı sağlayabileceğini bildirdi.
Botchorishvili, ikili görüşmede Rusya-Ukrayna savaşı hakkında da konuştuklarını dile getirerek, söz konusu savaşın barışçıl yöntemlerle sona ermesinin önemli olduğunu vurguladı.
Rusya’nın bölgedeki etkisinin Gürcistan için bir “zorluk” yarattığını ifade eden Botchorishvili, “Bu sadece Gürcistan’ı değil, bölgenin tamamını etkiliyor.” dedi.
Muhabir: Muhammet Tarhan,Tuğba Altun,Can Efesoy,Davit Kachkachishvili
